Page 6 - Kranen-Zorginstellingen-Rusthuizen

/ Beheren van de bacteriegroei

Ontwikkelingsfasen van BIOFILM BEHEREN CONTROLENIVEAU
de biofilm op een oppervlak
VOOR LEGIONELLA
Biofilm is van nature aanwezig in de kranen en België, Nederland, Frankrijk, Duitsland, het Verenigd
de leidingen. Het is een geheel van micro-organismen Koninkrijk ��� Elk Europees land heeft een eigen
(bacteriën, algen, paddenstoelen ...) dat zich aan elkaar regelgeving betreffende het monitoren van de
en aan een oppervlak in contact met water vasthecht. bacteriologische kwaliteit van het waternet�
Het wordt gekenmerkt wordt door het afscheiden van
een klevende en beschermende materie (slijm). Deze voorschriften hebben een gemeenschappelijke
Talrijke studies tonen aan dat de biofilm zich basis (kringlopen, temperatuur van het
systematisch na enkele weken of maanden warm water enz.) maar ze hebben ook
1: Vasthechten van de cellen ontwikkelt in de kraan en de leidingen, Meer dan specifieke aspecten die andere landen
ongeacht het gebruikte materiaal (koper, 1.000 kunnen inspireren. In de meeste
C-PVS, rvs, Polypropyleen ���), zelfs bij gevallen van Europese landen is het verplicht de
biocide materialen� legionellose per jaar bacteriologische kwaliteit van het
water in het net te controleren, door
99,5% van de bacteriën aanwezig in in de Benelux regelmatig monsters af te nemen
de installatie zitten in de biofilm, waar ze Bronnen: RIVM�nl, en analyses uit te voeren� Echter, de
een gunstige omgeving vinden voor hun Sciensano�be, Statec�lu voorwaarden waarop dit toezicht dient
te gebeuren en de opvolging van de
ontwikkeling (water, temperatuur, voeding ...). resultaten verschillen.
Bij ideale omstandigheden zullen deze bacteriën
zich vermenigvuldigen en aggregaten vormen die In Nederland vereist het Drinkwaterbesluit dat een
2: Onomkeerbaar vasthechten zich gemakkelijk kunnen loskoppelen en het volledige legionella-risicoanalyse uitgevoerd dient te worden in
van de cellen netwerk kunnen besmetten. collectieve watervoorzieningen. In Vlaanderen vereist
Biofilm is onmogelijk uit te roeien, maar zijn groei het Vlaamse legionellabesluit van 9 februari 2007
kan wel gecontroleerd worden� dat alle nieuwe risicovolle instellingen hun sanitaire
installaties bouwen en beheren in overeenstemming
Bacteriën in de BIOFILM 99,5% BIOFILM Vrije bacteriën 0,5% met de BBT (Beste Beschikbare Technieken).

Controleniveau voor Legionella spp.:

Streefwaarde < 1�000 K�V�E�/L

Alarmniveau > 1�000 K�V�E�/L
3: Ontwikkeling I van de biofilm
Onaanvaardbaar niveau > 100�000 K�V�E�/L
STRIJDEN TEGEN BACTERIËN K�V�E�/L: Kolonie Vormende Eenheid/Liter (BBT)
GEKOPPELD AAN WATER In Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
bestaat er momenteel geen regelgeving om het
Het beheren van de bacteriegroei in zorginstellingen dient risico op de ontwikkeling van legionella in sanitaire
prioritair te zijn, omdat hier een groot aantal kiemhaarden installaties in openbare gebouwen te beperken.
zoals virussen en bacteriën gehuisvest worden.
Twee categorieën watergerelateerde bacteriën zijn In Wallonië hebben de besluiten betrekking op de
verantwoordelijk voor zorginfecties: exploitatievoorwaarden van zwembaden. Ze bepalen
- de bacteriën in het net die water nodig hebben zeer specifieke maatregelen die moeten worden
4: Ontwikkeling II van de biofilm om zich te ontwikkelen: Legionella spp.; genomen in geval van de aanwezigheid van legionella.
- de bacteriën aan het tappunt (kraan) die zich Naar aanleiding van het besluit van de Waalse
ontwikkelen bij contact met water en lucht: regering van 13 juni 2013 werd een beheersplan
Pseudomonas aeruginosa, Mycobacterium Avium, opgesteld voor de waterkwaliteit en in het bijzonder
Mycobacterium Xenopi ... de aanwezigheid van legionella voor binnen- en
Doordat beide types bacteriën zeer verschillend zijn, buitenzwembaden.
moet het bacteriologisch toezicht aangepast worden�
In 2017 werden in België 235 gevallen van legionella
LEGIONELLA gemeld. Dit komt overeen met een incidentie van
1,9 gevallen per 100.000 inwoners, net boven het
Europese gemiddelde van 1,8/100.000. Ongeveer
5: Cellulaire verspreiding Deze bacterie ontwikkelt zich in zoet water één op de tien besmette personen sterft aan deze
en kunstmatige wateromgevingen. ziekte. De andere negen kunnen zeer ernstige
Bron: Chinks in the Armor De legionellabacterie heeft twee elementen nodig gezondheidsproblemen oplopen (Bron: WTCB, 2020).
of Bacterial biofilms Monroe voor een optimale ontwikkeling:
D PLoS Biology Vol. 5, No. 11, - water aan een temperatuur tussen 25°C en 45°C;
e307 doi: 10.1371/journal. - stilstaand water in aanwezigheid van andere
pbio.0050307/D. Davis.
micro-organismen die de voedingsstoffen kunnen
aanleveren die zijn metabolisme niet kan produceren,
naast kalk of corrosie elementen.
De besmetting gebeurt via de luchtwegen (inademing
van verontreinigd water dat zich verspreidt via aerosolen)
en kan een ernstige longinfectie veroorzaken:
legionellose, of ook gekend als de veteranenziekte.

4 Ziekenhuis oplossingen